Doorgroeien naar een nieuwe vruchtbaarheid

Luisteraars hebben me gevraagd hoe ik ertoe gekomen ben hier een programma aan te wijden en waar ik al die info vandaan haal. En zelfs of wat ik zeg wel in overeenstemming is met de Leer van de Kerk. Zeer terechte vragen uiteraard. Want het bevestigt voor mij alleen maar dat er op dit terrein ook nood is aan informatie die in overeenstemming is met de Leer van de Kerk, en die die leer niet relativeert of nog erger, theologisch ondergraaft. Ik heb daar in het verleden, de eerste jaren na mijn echtscheiding immers zelf te veel en te lang onder geleden.

Ik wil het vandaag hebben over een eerste soortvruchtbaarheid na de gebrokenheid. Hoe doorgroeien naar een nieuwe vruchtbaarheid na een echtscheiding?

Vanuit pastorale hoek bestaan er in Vlaanderen wel wat initiatieven en publicaties die mensen zouden moeten helpen. Maar psychologische steun en praktische materiële informatie mogen dan al nuttig zijn, ze zijn niet voldoende voor iemand die gelooft en die na die na een echtscheiding tegen wil en dank opnieuw alleen in het leven staat. Niet als weduwe of weduwnaar, want die hun huwelijk eindigt volgens de Kerk bij het overlijden van de partner. Maar alléén, als gelovig gehuwde, wiens partner leeft en aan wie je trouw beloofd hebt “in goede en kwade dagen, tot de dood ons scheidt”. Ik heb van velen gehoord dat die realiteit dán pas ten volle doordringt. Niet toen we huwden, want toen waren we verliefd en toen leek het allemaal vanzelfsprekend. Maar nu dient diezelfde realiteit zich aan als een verpletterende mislukking, die onherstelbaar lijkt, zeker als de partner hertrouwd is of met iemand samenwoont en ook kinderen heeft met die ander. Het is dus vaak een existentiële grenservaring, die ook de vraag naar God opeens veel scherper in het vizier haalt dan ooit tevoren: waarom heeft God dat toegelaten?.... Hoe zit dat dan met het sacrament van het huwelijk?... Heeft dat dan niet gewerkt?... Of ook soms: hoe kan ik ooit weer goed maken, wat ikzelf onherstelbaar verwoest heb?... Waarom heeft God mijn oprecht gebed om verzoening of terugkeer van mijn partner niet verhoord?... Was het dan niet Gods wil dat wij zouden samenblijven?... Hoe ga ik als gelovige om met de kwaadheid die ik voel naar mijn partner toe? of naar diens nieuwe partner? of andere vijandige gevoelens?...

Het is toch duidelijk dat voor een gelovige bij dit soort vragen een reële nood bestaat aan waarachtige geestelijke begeleiding vanuit het geloof? Een begeleiding die ons helpt een antwoord te vinden op de vraag van daarstraks: hoe doorgroeien naar een nieuwe vruchtbaarheid?

Getuigenis

Ik zou hier een getuigenis willen lezen, een van eerste die op dat punt ooit gepubliceerd zijn. Het is trouwens ook een van eerste die ik zelf gelezen heb, 20 jaar later. Ze heeft ook mij sterk geïnspireerd en bevestigd in de intuïtie in mijn hart, die ik nooit heb opgegeven, ik zou zelfs zeggen die ik – zoals Maria – altijd in de stilte van mijn hart bewaard had…

Ze is geschreven in 1981 door Anne-Marie Lemarquer, de vrouw die twee jaar later stichteres is geworden van die Communion Notre-Dame de l’Alliance, (=Gemeenschap OLV van het Verbond) voor alleenstaande echtgescheidenen. Het is uiteraard een getuigenis die ons heel dierbaar is, te meer omdat ze ondertussen al bijna 20 jaar overleden is. Ze heeft dus - zoals dat dikwijls het geval is - niet meer geweten hoe haar getuigenis profetisch is geworden voor onze tijd. Echtscheidingen in gelovige middens waren toen immers nog uitzonderingen… Maar zoals het meestal gaat in de geestelijke wereld: de één zaait en de ander maait, en meestal zien we zelf niet de vruchten van wat we gezaaid hebben. Zei trouwens de psalmist ook al niet: “Wie onder tranen zaaien, zij oogsten met gejuich.” (Ps 126,5)?

Anne-Marie Lemarquer heeft het geluk gehad dat ze zich een paar jaar persoonlijk heeft kunnen laten begeleiden door een pater Trappist, pater Guillaume, die er niet voor terugdeinsde om haar in de loop van het verwerkingsproces steeds dieper te laten beantwoorden aan wat hij zag dat God van haar vroeg: 

 “Op het Feest van Sint-Jozef ontving ik een brief van pater Guillaume. Hij schrijft: “Ik ben ervan overtuigd dat de Heer u roept, zoals Hij ook nog andere echtgenoten roept die lijden onder de ontrouw in hun huwelijk, tot een zending die ver buiten uw eigen huwelijk gaat. Door deze extreme uitzuivering van uw ziel realiseert Jezus op de eerste plaats natuurlijk het heil van François en van uzelf. Hij vraagt u om Hem heel erg ver te volgen, tot in die eenheid die altijd hernieuwd wordt en die zich elke dag opnieuw geeft, zonder enige druk uit te oefenen. Dat zou niet mogelijk zijn, zonder dat Hijzelf u voorgaat op deze uiterst moeilijke weg. Maar God ziet veel verder dan alleen uw eigen huwelijk, Hij ziet alle huwelijken en alle gezinnen, en door u te roepen om François te redden uit zijn onoprechte houding van dit ogenblik, zal Hij samen met u en langs u om, vele andere gezinnen redden, waarvan de eenheid en het geluk grondig aangetast en beschadigd zijn. Deze verlossende dimensie moet u helpen om sterker te worden, omdat ze zich verenigd weet met het intense leed van vele andere gehuwde mensen die, zoals gij, dat dragen voor het heil van hun huwelijk en dat van vele anderen. Nu uw hart waarachtig is geworden, en nu ook uw gebed waarachtig is, kan ik u zonder aarzelen openen voor dit grote perspectief van het heil van anderen. Jezus brengt ons altijd daar, doorheen ons heel persoonlijk leed. Want in ons geloof bestaat er geen leed dat gewoon naast elkaar staat, er is slechts één oneindig groot Offer: dat van Jezus, waaraan het onze deelheeft en het versmelt met het Zijne, opdat het samen met het Zijne, tot heil van de wereld zou zijn.(…)

(uit: “Séparés, divorcés, une possible espérance” Paul Salaün, 1990,

ISBN 2-85313-239-0, p. 101-102

En verder in dezelfde brief van pater Guillaume:

“God voorziet in alles. In momenten van groot lijden geeft Hij aan de ziel een grote kracht, en Hij legt haar nooit lasten op die ze niet kan dragen. Het is alleen maar opdat ge steeds vruchtbaarder kunt zijn, dat Hij al dit lijden op uw weg plaatst. Hij wil alleen uw heiliging, en door de uwe, ook die van François, en die van vele anderen.”

En nu Anne-Marie haar reactie daarop:

“Ik herneem die woorden voortdurend in mezelf, en ze worden vlees en bloed in mij en ze doen mij steeds steviger staan in de waarheid van het geloof. Het is wáár dat God onze heiliging wil, en het is wáár dat Hij ons leed wil vruchtbaar maken, niet alleen voor onszelf, maar voor vele anderen. Hij herstelt zijn plan met ons, zodat het nog veel mooier wordt, nadat wij het hebben stuk gemaakt! Hij heeft een nieuw plan met ons en Zijn plan is het allermooiste, het allergrootste wat mogelijk is, het is de eeuwigheid in ons. Van ons levensverhaal een heilig verhaal maken, en van onze mislukking een roeping maken!”

Ik herneem even het laatste zinnetje: “Van ons levensverhaal een heilig verhaal maken, van onze mislukking een roeping maken.” Hoe dikwijls heb ik dit voor mezelf herhaald en uitgediept, omdat zich hier ook voor mezelf een totaal nieuw perspectief aandiende.Ik had er daarvoor nog nooit bij stil gestaan. Ik had altijd gedacht dat “heiligheid” en “heilig zijn” hetzelfde was als “volmaakt zijn”, of daar op zijn minst naar streven: voortdurend op de tippen van zijn tenen lopen om geen fouten te maken en om altijd en overal te beantwoorden aan alles wat God van ons wil. Dat leek me voor mij te hoog gegrepen, het trok me ook niet aan. En nu mijn huwelijk was stukgelopen, en mijn leven op een puinhoop leek, waarop ik alleen met twee kleine kinderen achterbleef, met een toekomst die afgesneden leek en zonder uitzicht op liefde, leek die volmaaktheid trouwens veel verder weg dan ooit. Maar bij dit getuigenis kreeg ik door dat “heiligheid” iets heel anders leek te betekenen: het was God toelaten het allemaal over te nemen in je leven, de laatste controle uit handen geven, ophouden God te dicteren hoe Hij het allemaal moet oplossen volgens ons eigen inzicht, maar God de káns geven er iets heel nieuws van te maken en het volgens Zijn plan allemaal ten goede te keren. Niet in de zin van: Hij gaat het allemaal herstellen, Hij gaat er het beste van maken, zodat het uiteindelijk toch nog een beetje gaat lijken op wat je oorspronkelijk gedroomd had. Nee, Hij heeft blijkbaar iets nieuws voor ogen, iets wat je uit zelf nog niet ziet, iets wat je jezelf niet eens kan voorstellen. Pater Guillaume schreef: “Ik ben ervan overtuigd dat de Heer u roept, tot een zending die ver buiten uw eigen huwelijk gaat.” En “Het is alleen maar opdat ge steeds vruchtbaarder kunt zijn, dat Hij u vraagt om u te openen voor het grote perspectief van het heil van anderen.”

Het is nu 19 jaar geleden dat ik dit gelezen heb, en het is het begin geworden van wat ik nu mijn eigen roeping noem…

Jeanine Gilis